De connectie tussen stress, angstigheid, depressie en voeding

Wist jij dat wat je eet niet alleen je maag vult maar ook je gemoed stemt?
Als je je stemming wilt verbeteren, stress en hunkeringen naar (meer) eten wilt verminderen en je je Happy Healthy You voluit wilt leven, dan is een gezond dagelijks voedingspatroon de meest heerlijke route ernaar toe.

Onderzoeken wijzen uit; je dagelijkse voedingskeuzes in wisselwerking met de conditie van je spijsvertering, tekent je gezondheid en gelukkig-zijn.

 

Goed nieuws! Het is waar, je kunt je gelukkig eten! Maar wacht, misschien niet zoals je nu zoeven dacht of hoopte… Want het woord gelukkig vertelt hier enkel over wérkelijk gelukkig-zijn. Een positief gestemd altijd innerlijk nabij gevoel van welbevinden.
Dus niet het gretige-snel-voorbijgaand-zintuiglijk-geluk dat gepaard kan gaan met het gedachteloos leeg eten van een zak chips. Hoewel smaak-sensatierijk en vaak een bepaalde mate van innerlijke opwinding teweegbrengend, leidt dit korte geluk vaak tot een dip in gemoed.

Het rad van de suikerspin

Het is heel gewoon, veel mensen eten iedere dag opnieuw hun weg naar instant maar kortstondig geluk door de keuzes die ze in elk moment voedingswijs maken.
Koekjes, snoep, ‘energie’-drankjes, fastfood, voorbewerkt voedsel, kant-en-klaar maaltijden…. Mensen ‘verwennen’ hun smaakpapillen met van alles en nog wat maar vergeten dat iedere hap lichaam en geest voedt óf belast.

Suiker, fout vet en koolhydraten kunnen ons gemoed voor een moment oplichten naar ongekende hoogten om ons vervolgens weer onplezierig te doen landen in het leven dat we leven.
Ze geven ons een tijdelijke boost in ons bloedsuiker en veranderen de chemie van onze hersenen. Hierdoor denken we te voelen we dat we leven, lévend zijn, ons gelukkig voelen en over alle energie beschikken die we verlangen.
Maar dan, vergelijkbaar met verslavende drugs, gaat de ‘high’ voorbij en volgt plots een nieuwe ‘low’ waardoor we neigen te vervallen in een patroon van voortdurend gesuikerd eten om telkens weer een nieuw gevoel van zoet geluk te willen ervaren.

Dit patroon van suikerverslaving maakt ons lijfelijke zelf niet gelukkig maar gestresst.
De continue onrust in de bloedsuikerspiegel kan o.a. leiden tot overgewicht, energiegebrek, suikerziekte en…  depressie.

Honger?

Hunkeren naar voedsel is helaas gewoon geworden.
OK, vrouwen hunkeren met een hoog percentage van 97% nog net ‘iets’ meer in vergelijking tot mannen… 68%. Maar toch. Er wordt vooral gehunkerd naar voedsel rijk in suiker, vet en koolhydraten.
Waarom? Er zijn allerlei redenen om haast onbedwingbaar te verlangen naar juist dát ene ijsje, handje chips of toostje met stukje brie, maar bijna altijd speelt het trio stress, angst en depressie een rol.
Honger hoort er in elk geval niet echt bij.
Hunkeren en honger hebben gaan niet echt samen. Werkelijk gelukkig-zijn helaas ook niet.

> Zie ook het RawfoodLove™ blogbericht ‘Hunkeringen! Deel 1 van 2’
> Zie ook het RawfoodLove™ blogbericht ‘‘Hunkeringen! Deel 2 van 2’

De link tussen voeding en depressie

Recente onderzoeken wezen uit dat er een correlatie is tussen wat we eten en hoe we ons voelen.
Uit een halfjaar Universitair onderzoek onder 9000 deelnemers bleek dat 51% in depressie geraakte door een dieet bestaande uit fastfood, gefrituurd voedsel, brood en gebak en andere zoete koek. Zelfs een beetje eten van dit eigenlijk meer ‘non’-voedsel, werd al gelinkt aan een significant meer kans op het ontwikkelen van depressie.

Nog een onderzoek.
Vijf jaar lang ‘genoot’ een groep van een dieet overvloedig in suikergoed, voorbewerkt vlees, gefrituurde hamburgers en patat, geraffineerde granen en zuivelproducten.
De andere groep at met name groenten, fruit en vis. De eerste groep was 58% meer geneigd tot depressief zijn!

Steeds meer onderzoeken vertellen dat wat we eten (en ook hoevéél, want ‘overeten’ is evenzo ongewenst) enorm belangrijk is voor het leven in een plezierig, ontspannen en stabiel gemoed. Hoe meer je kiest voor gezonde voeding bestaand uit écht onbewerkt (het liefst ook nog biologisch*) voedsel (dus een appel is een appel en een wortel een wortel), boven een ‘voedingsloos’ dieet, hoe meer je hiervan de vruchten plukt. Nu en later.

*> Zie ook het blogbericht ‘Natuurlijk biologisch; voor ons gezond-zijn… én die van de aarde’

Neurotransmitters. De boodschappers van onze hersenen…

Dopamine, serotonine, melatonine, noradrenaline (norepinephrine) en adrenaline (epinephrine)… allemaal mooie namen voor chemische signaalstofjes die in ons lijfelijke zelf de rol van boodschapper spelen.
In het zenuwstelsel communiceren ze impulsen tussen zenuwcellen (neuronen), ze dragen impulsen over van motorische zenuwcellen naar spiercellen toe of werken met sensorische zenuwcellen.
Neurotransmitters verzorgen belangrijke taken, ze balanceren bijvoorbeeld ons gemoed, energie niveau, motoriek, het ervaren van pijn, maar ook bijvoorbeeld onze eetlust.

Als we onze voeding voedend willen laten zijn voor ons Happy Healthy zelf, levend met een opgewekt, ontspannen gemoed, dan is het belangrijk onze Neurotransmitters te liefkozen met ondersteunende voeding.

Depressie en voeding

Want een al dan niet milde staat van depressie wordt bijvoorbeeld gerelateerd aan een dopamine tekort. Mensen met een disbalans in dopamine staan in de ochtend op met een sloom gevoel in het lichaam en een wazige geest. Ze ervaren geen innerlijk gevoel van geluk en motivatie. Maar… een kop koffie met iets van suikergoed kan plots enthousiasme en een stroom van geluk op gang brengen! Net als bijvoorbeeld winkelen, gokken of… seks.

Maar dit alles brengt niet het innerlijke fijn voelen dat echt verlangt wordt.
Het is net als bij het Rad van de suikerspin een tijdelijke bron van verlichting en leidt tot nergens. Behalve naar lijfelijke ongemakken en depressie. Als Dopamine ‘low’ raakt, wordt telkens opnieuw gezocht naar een volgende ‘high’. Totdat er een gevoel van lethargie optreedt; een ‘Waarom zou ik? Er is toch niets leuks voor mij’.

Seratonine is net als dopamine ook zo’n happy neurostransmitter die vaak gelinkt wordt aan depressie. Een disbalans in seratonine gaat net als bij een dopamine disbalans vaak gepaard met een gebrek aan motivatie, maar ook een gevoel van gezond zelfvertrouwen en heerlijk slapen.

Seratonine down? Neem een koekje (nee!!)

Waarom liever een plakje cake dan een smoothie op die momenten dat je je verdrietig voelt? Waarom is de combinatie van fout vet en suiker zo’n instant ‘medicijn’ bij negatief gestemde emoties?
Koolhydratenrijke voeding (dus ook granen en fruit die omgezet worden in suikers) zorgt ervoor dat serotonine aangemaakt wordt. En… serotonine werkt als een natuurlijk opiaat die in de hersenen gelijkend opereert als de drug opium.

Stemmingswisselingen? Als je gemoed niet altijd even stabiel getuned is in een aangenaam gevoel van welbevinden, laat dan eens alle geraffineerde suikers en cafeïne staan en vermijd zo een ‘upper’ en ‘downer’ die je systeem stresst.

Mensen die hun onplezierige gevoelens telkens neigen te medicameren met koolhydratenrijke voeding, hebben vaak lagere serotonine levels.
Maar… dit betekent niet dat het wenselijk is in dit patroon van het Rad van de suikerspin te stappen. Er wacht dan helaas niets moois in tijd. Enkel de grote kans op overgewicht, Candida en energiegebrek bijvoorbeeld.

Ontstekingsbevorderende voeding

En.. dat geldt ook voor de ongezonde oliën in junkfood en voorbewerkte kant-en-klaar voeding. De meervoudige onverzadigde vetten als maïsolie, sojaolie, saffloerolie. Transvetten.
Transvetten, vetten in fastfood of junkfood, zorgen voor ontstekingsreacties in niet alleen het lichaam maar ook in de hersenen. Ontstekingen en een goed functioneren van neurotransmitters, gaan niet samen. En daarmee beïnvloeden ontstekingsreacties ons gemoed.

Het eten van ontstekingsbevorderende voeding (geraffineerde, voorbewerkt, kant-en-klare voeding of voeding waarvoor je intolerant bent) zorgt voor de aanmaak van ‘excitotoxinen’*, stofjes die je hersenen beschadigen en je gemoed ook.
’Non-voeding’ als fastfood, gesuikerde frisdranken of gezoete fruitdrankjes, energie-repen, chips, koekjes, taart en broodjes, zijn als olie op het vuur in een lichaamssysteem welke al belast is door ontstekingsreacties.

* Excitotoxinen zijn chemische stofjes (meestal aminozuren) die de zenuwreceptoren overmatig stimuleren. Zenuwreceptoren zorgen voor communicatie tussen hersencellen, maar als ze blootgesteld worden aan excitotoxinen, raken ze oververhit doordat ze pulsen met een enorme snelheid en dan uitgeput raken. Een paar uren later, sterven deze oververmoeide zenuwcellen.

Buik-hoofd connectie en ons gemoed

Het lichaam is een prachtig instrument dat onze wandel in iedere dag optimaal en ongehinderd zou mogen begeleiden.
Geen deel van ons lijfelijke zelf functioneert op zichzelf. Alles is met alles verbonden. Al onze lichaamssystemen (cardiovasculair, spijsvertering, zenuwstelsel) werken samen en beïnvloeden elkaar in elk moment.

Tegenwoordig ervaren veel mensen allerlei spijsverteringsproblemen, zoals een opgeblazen gevoel, constipatie of juist een te snel bezoek aan het toilet, ‘permeabele darmen’, IBS, ziekte van Crohn…
De meeste mensen hebben danook een binnentuin, een darmflora welke uit balans is. Een overgroei aan slechte bacteriën, microben, gist en schimmel.
Hierdoor kunnen ze voeding niet goed verteren en dit zorgt voor een overvloed aan neurotoxinen (stofjes die het zenuwstelsel aantasten), die niet enkel in het darmkanaal blijven maar door de beschadigde darmwand in de bloedbaan reizen en in de hersenen terecht komen.

Dit is niet enkel een ‘domper’ voor het gemoed van de ‘gemiddelde mens’ die doorgaans vrij in balans is… was, maar er is werkelijk een link tussen depressie, schizofrenie, bipolaire stoornissen, autisme en bijvoorbeeld obsessief compulsief gedrag en de gezondheid van het maag-darmkanaal.

De meeste psychiatrische patiënten ondervinden problemen met hun spijsvertering.
Het herstellen hiervan door bijvoorbeeld de darmflora aan te vullen, ontstekingen om te keren en voor gezonde voeding te kiezen, is een voorwaarde voor het creëren van optimale mentale gezondheid.

Baby’s die bijvoorbeeld met de keizersnede geboren worden en daarmee geen ‘doop’ krijgen in de vaginale afscheiding van de moeder, missen microben die ze nodig hebben voor een gezonde binnentuin.
Kinderen die zich dan ontwikkelen met bijvoorbeeld ADHD/ADD en dan vervolgens 21-dagen lang gevoed werden met kokoswater-kefir, vulden hun darmflora aan en veranderden in ‘normale’ kinderen.

Neurotoxinen…

Waar komen die ongewenste neurotoxinen vandaan die zo’n invloed kunnen hebben op mentale gezondheid?
Een bron is bepaalde voeding, met name bewerkte voeding zoals suiker (ja, daar is de geraffineerde witte zoetheid weer), meel (gluten) en (ongefermenteerde, niet rauwe, dus gepasteuriseerde) zuivelproducten van A1-vee (proteïne Caseïne).

Mensen met een binnentuin uit balans die lijden aan depressie, ADHD/ADD of autisme bijvoorbeeld, hebben als hierboven opgemerkt vaak een overgroei aan gist; Candida albicans. Candida en andere gistsoorten feesten op glucose van suiker en ook andere natuurlijke zoetheden en krijgen een luidere stem dan de gewenste bacteriën in de binnentuin.
De balans wordt zo steeds verder verstoord en de roep om zoetigheid groter. Al deze metgezellen in de darm hebben in bepaalde zin een eigen wil en kunnen in hun overlevingsdrang het denken van de mens regelrecht beïnvloeden.

Trouwens, voor mensen met spijsverteringsstoornissen is het genieten van suiker gelijk aan het nuttigen van alcohol.
Candida albicans en andere gistsoorten zetten glucose regelrecht om in ethanol (alcohol)!
Dat klinkt wat onschuldig maar is het niet. Het geeft een toxische reactie op het al lastig hebbende lijfelijke systeem en zorgt voor een afname van maagzuur, meer beschadiging van de darmwand, strest verder op het immuun- en spijsverteringssysteem en kan leiden tot beschadiging van de hersenen.

Spijsverteringssysteem uit balans

Dit alles klinkt wel ernstig.
En dan hebben we het over de andere twee ongewenste neurotoxinen nog niet gehad: gluten uit meel en caseïne uit zuivel.
Gluten is een proteïne uit granen en caseïne is een proteïne uit zuivelproducten.
Veel mensen die leven met een spijsverteringssysteem uit balans (en tegenwoordig is dat bijna iedereen in een bepaalde mate), ervaren problemen met de vertering van de eiwitten gluten en caseïne.
Hun lichaam zet deze proteïnen om in stofjes gelijkend aan opiaten als morfine en heroïne.
Uit onderzoek blijkt dat deze stoffen in de hersenen hetzelfde effect hebben als drugs en er een oorzakelijk verband zou kunnen zijn tussen schizofrenie, depressie en andere onaangename mentale gemoedstoestanden.
Wel is het zo dat geslacht, enigszins genetische ‘blending’, maar met name voeding na de geboorte, medicijngebruik en omgevingsfactoren een individuele rol spelen.

In de meeste gevallen kwam echter naar voren dat mensen die lijden aan mentale gesteldheden als depressie of ontwikkelingsstoornissen als autisme, hun binnentuin gehavend was. Soms al voor de geboorte en soms later in het leven.
Antibiotica, pijnstillers, ‘de’ pil, ziekte, stress, voeding gevuld met suiker en bewerkte, kant-en-klare producten; al dit werd aangewezen als oorzaak voor de disbalans in darmflora met de zojuist aangestipte onaangename mentale gemoedstoestanden tot gevolg.

Hoe kunnen we helen?

Ons dieet en wijze waarop we verkiezen te leven, zijn belangrijke factoren die ons ziek en ongelukkig kunnen maken maar ook beter.
Als de spijsvertering heelt, kunnen de hersenen helen én volgt ook ons gemoed en mentaal welbevinden…

Lees verder in Deel 2 van ‘Eet je gelukkig!’